ΗΥ-120: Ψηφιακή Σχεδίαση
Φθινόπωρο 2009 |
Μανόλης Κατεβαίνης Τμ.Επ.Υπολογιστών, Π.Κρ. |
[printer version - PDF]
Αγαπητοί Πρωτοετείς Φοιτητές και Φοιτήτριες της Ψηφιακής Σχεδίασης,Φυσικά, ο υπολογιστής, ναι μεν είναι ένα σύνολο από διακόπτες που ανοιγοκλείνουν, όμως δεν είναι ένα απλό σύνολο από τέτοιους διακόπτες: οι σύγχρονοι υπολογιστές περιέχουν εκατοντάδες εκατομμύρια transistors --το μικροηλεκτρονικό ισοδύναμο των διακοπτών-- και πολλά από αυτά "ανοιγοκλείνουν" μέχρι και πάνω από ένα δισεκατομμύριο φορές το δευτερόλεπτο. Δεν μπορούμε λοιπόν απλώς να παραθέσουμε τους διακόπτες αυτούς, τον έναν δίπλα στον άλλο, και να ελπίσουμε έτσι να καταλάβουμε πώς είναι φτιαγμένος ο υπολογιστής. Ούτε βέβαια και οι σχεδιαστές των υπολογιστών τους σχεδίασαν έτσι απλά, συνδέοντας το ένα transistor στο άλλο. Όπως εκείνοι έτσι κι εμείς θα χρησιμοποιήσουμε την αρχή του "διαίρει και βασίλευε": ολόκληρες υπο-ομάδες από διακόπτες, πιθανόν χιλιάδες ή εκατομμύρια, που κάνουν μία συγκεκριμένη δουλειά, τις βλέπουμε σαν ένα "υποσύστημα" με συγκεκριμένη συμπεριφορά, και ξεχνάμε την εσωτερική δομή του. Όταν έρθει η ώρα να το κατασκευάσουμε, διαιρούμε κι αυτό το υποσύστημα σε άλλα μικρότερα, καθένα μ' έναν απλούστερο ρόλο να επιτελέσει, και ούτω καθ' εξής μέχρι να φτάσουμε στις απλούστατες μονάδες (τις "λογικές πύλες") που αποτελούνται από λίγους διακόπτες η καθεμία.
Η δουλειά αυτή είναι μακριά και απαιτεί υπομονή, όμως η τελική κατανόηση ανταμείβει αυτόν που επιμένει. Στο παρόν μάθημα, την "Ψηφιακή Σχεδίαση", ίσα-ίσα που θα χωρέσει η πρώτη απλή κατανόηση της δομής ενός πολύ απλού υπολογιστή. Το περισσότερο μάθημα θα περάσει, αναγκαστικά, φτιάχνοντας και μελετώντας τα υποσυστήματα που χρειάζονται γιά την κατασκευή των υπολογιστών --βασικά: πολυπλέκτες, αποκωδικοποιητές, αθροιστές, και μνήμες. Η συνέχεια της ιστορίας θα έλθει στο δεύτερο έτος, με την "Οργάνωση Υπολογιστών", όπου θα μάθουμε και την εσωτερική δομή των κανονικών (όχι μόνο των πολύ απλών) υπολογιστών, και τη "γλώσσα" προγραμματισμού τους, και μερικά ακόμη σχετικά θέματα που απαιτούνται γιά την κατανόηση του λογισμικού και της επίδοσης (ταχύτητας) των υπολογιστών.
Γιατί χρειάζεται να μάθετε όλες αυτές τις λεπτομέρειες του εσωτερικού των υπολογιστών, θα διερωτηθείτε όσοι από εσάς βιάζεστε να φτάσετε στις εφαρμογές των υπολογιστών. Η απάντηση είναι πολλαπλή. Πρώτο και κύριο, κατά αυτό διαφέρει ο πτυχιούχος Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης επιστήμονας και μηχανικός υπολογιστών από το πλήθος άλλων --τεχνικών και μη-- που ασχολούνται με υπολογιστές: ότι ο πρώτος καταλαβαίνει τα πράγματα σε βάθος και όχι μόνο επιφανειακά, και όταν θα του χρειαστεί αυτή η κατανόηση, σε ανύποπτο χρόνο, θα την έχει έτοιμη. Δεύτερον, πολλές σημαντικές ιδιότητες του λογισμικού και των εφαρμογών που τρέχουν στους υπολογιστές είναι αδύνατον να τις προβλέψει κανείς σωστά ή να τις καταλάβει αν δεν ξέρει τι έχει "από μέσα" ο υπολογιστής. Και εν πάσει περιπτώσει, 2 μαθήματα στα περίπου 40 των σπουδών (δηλ. το 5 %) δεν είναι δα και τόσο πολλά· παρ' ότι αυτά τα δύο μαθήματα ζητούν την προσοχή σας, δεν είναι δυσκολότερα από τα υπόλοιπα.
Η Πληροφορική είναι κατ' εξοχήν τομέας που διευκολύνει την έκφραση της δημιουργικότητας, κι έτσι οι σπουδές είναι συναρπαστικές. Ο φοιτητής όχι μόνο σχεδιάζει --όπως και στις άλλες τεχνολογικές επιστήμες-- συστήματα σαν αυτά γιά τα οποία διδάσκεται, αλλά έχει επιπλέον και την ευκαιρία να κατασκευάσει (δηλ. να προγραμματίσει) ο ίδιος τα συστήματα που σχεδίασε, και να τα δει να δουλεύουν πραγματικά. Η σύνδεση με την πράξη είναι άμεση: κάθε πρόβλημα που μαθαίνει ο φοιτητής να λύνει πηγάζει από τη χρήση των υπολογιστών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων ή την βιομηχανία. Δεν είναι όμως η Πληροφορική απλά μιά συλλογή από τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, αλλά έχει κι έναν αυστηρά επιστημονικό χαρακτήρα με στερεό και εντυπωσιακό θεωρητικό υπόβαθρο.
Τέλος, φυσικά, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς τις εξαιρετικές προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας που προσφέρουν οι σπουδές υπολογιστών. Οι υπολογιστές, σαν βάση γιά την πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες, παραμένει η πιό σημαντική σημερινή τεχνολογία αιχμής. Π.χ., η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο γιά την έρευνα και τεχνολγική ανάπτυξη (FP7 - 2007-2013), στην συνεργατική έρευνα (που αποτελεί το 65% του προϋπολογισμού), δίνει το 30% των πόρων, δηλ. 9.1 δισεκατομ. Ευρώ, γιά την έρευνα στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Τηλεπικοινωνιών (ICT), έναντι 6 δισ. Ευρώ γιά την έρευνα στην Υγεία, 4.1 δισ. γιά τις Μεταφορές, 3.5 δισ. γιά Νανοτεχνολογία και Υλικά, 2.3 δισ. γιά Ενέργεια, 1.9 δισ. γιά Τρόφιμα - Γεωργία - Βιοτεχνολογία, 1.8 δισ. γιά το Περιβάλλον, 1.4 δισ. γιά το Διάστημα, 1.3 δισ. γιά την Ασφάλεια, και 0.6 δισ. γιά Κοινωνικο-Οικονομικές και Ανθρωπιστικές έρευνες (http://ec.europa.eu/ research/fp7/pdf/ fp7-factsheets_en.pdf).
Άλλα παραδείγματα, από τη χώρα μας: Το 1999 ήμουν σε επαφή με Έλληνα σημαντικό στέλεχος μεγάλης Αμερικανικής εταιρείας σχεδίασης τηλεπικοινωνιακών chips. Είχε αποφασίσει να επιστρέψει στην Ελλάδα, μετά πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, και είχε ζητήσει από την εταιρία του να φτιάξουν δικό τους κέντρο σχεδίασης chips στην Ελλάδα, του οποίου αυτός να ηγηθεί. Η εταιρεία του του είπε "ευχαρίστως, αρκεί να βρείς και να προσλάβεις 20 καλούς και έμπειρους σχεδιαστές chips". Εκείνος τους έψαξε (ζητώντας και τη δική μου συνδρομή), αλλά κατέστη αδύνατον να βρούμε πάνω από 4-5 τέτοιους διαθέσιμους, σε όλη την Ελλάδα! Έτσι χάθηκε τότε ακόμα μιά ευκαιρία γιά τη χώρα μας.... Το Μάϊο 2007 είχα την ευκαιρία να συζητήσω με πολλά ηγετικά στελέχη Ελληνικών εταιρειών μικροηλεκτρονικής - υλικού (hardware), μέσω της βιομηχανικής τους ένωσης (http://www.hellenic-sia.org/). Όλοι τους είπαν ότι το κυριότερό τους πρόβλημα είναι να βρούν καλούς και έμπειρους νέους μηχανικούς - επιστήμονες γιά να στελεχώσουν τα κενά και τις ανάγκες που έχουν. Τα τελευταία δύο χρόνια βρίσκομαι σε στενή επαφή με δύο προσπάθειες στελέχωσης, εδώ στο Ηράκλειο, δύο ομάδων που αναπτύσουν καινοτόμα προϊόντα πληροφορικής σε διεθνές επίπεδο (η μία από αυτές, που συμμετέσχε στον πρόσφατο Ελληνικό διαγωνισμό γιά χρηματοδότηση καινοτόμων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας μικροηλεκτρονικής, πρώτευσε πανελλαδικά στο διαγωνισμό αυτό). Και οι δύο προσπάθειες, σχεδόν δεν βρίσκουν να προσλάβουν από την υπόλοιπη Ελλάδα στελέχη με τις γνώσεις που απαιτούνται, και αναγκαστικά περιορίζονται στους λιγοστούς απόφοιτους του δικού μας Τμήματος που είναι αρκούντως καλοί και που ειδικεύτηκαν στην κατάλληλη περιοχή.
Στη διατήρηση του υψηλού επιπέδου του Τμήματος έχει συμβάλει αποφασιστικά η εδώ ύπαρξη, ευθύς με την έναρξη λειτουργίας (1984), οργανωμένου Προγραμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, με πλήρες πρόγραμμα μεταπτυχιακών μαθημάτων --το πρώτο στην Ελλάδα τέτοιο πρόγραμμα Υπολογιστών-- και με παροχή υποτροφιών. Εκτός από το προφανές όφελος γιά τους ίδιους τους μεταπτυχιακούς φοιτητές, το πρόγραμμα αυτό συντελεί στη διατήρηση του ερευνητικού και τεχνολογικού δυναμισμού του Τμήματος, με προφανή αντίκτυπο και στο επίπεδο των βασικών (προπτυχιακών) σπουδών και στο κύρος των αποφοίτων του.
Το 2008, παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο Πληροφορικής μιά πολύ ενδιαφέρουσα αξιολόγηση των ερευνητικών δημοσιεύσεων που παράγουν τα μέλη ΔΕΠ των Ελληνικών Τμημάτων Πληροφορικής/Υπολογιστών, και του αντίκτυπου (impact) που αυτές έχουν στη διεθνή ερευνητική κοινότητα: D. Katsaros, V. Matsoukas, Y. Manolopoulos: "Evaluating Greek Departments of Computer Science & Engineering using Bibliometric Indices", Proceedings of the Panhellenic Conference on Informatics (PCI), Samos Island, Greece, 28-30 August 2008, pp. 93-102· (επισυνάπτεται φωτοτυπία) http://delab.csd.auth.gr/~dimitris/papers/PCI08kmm.pdf" [slides in PPT]. Η αξιολόγηση αυτή κατατάσει το Τμήμα μας πρώτο μεταξύ όλων των Ελληνικών Τμημάτων Υπολογιστών ή Πληροφορικής, Πολυτεχνικών ή Πανεπιστημιακών, ψηλότερα και από το δημοφιλέστατο ΕΜΠ, σύμφωνα με 5 από τα 6 κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν (Table 2: h-index, g-index, hc-index, hi-index, και hi-norm), και δεύτερο ως προς το 6ο κριτήριο (AW-index). Οι μελετητές σχολιάζουν (σελ. 98, §4, πρώτη παράγραφος) ότι παρ' ότι το Τμήμα μας κατατάσεται 8ο από άποψη πλήθους δημοσιεύσεων (papers - productivity) επειδή έχει πολύ λιγότερα μέλη ΔΕΠ (καθηγητές) από άλλα Τμήματα (11ο στη σχετική κατάταξη - # of profs), εν τούτοις έρχεται 2ο σε κατάταξη από άποψη πλήθους αναφορών στις δημοσιεύσεις του από τους διεθνείς ερευνητές (Cites), πράγμα που δείχνει την ποιότητα (αντίκτυπο - impact) αυτών των δημοσιεύσεων σε διεθνές επίπεδο. Στο ίδιο σημείο (σελ. 98) οι συγγραφείς σχολιάζουν: "Ενδιαφέρον προκαλεί επίσης το γεγονός ότι αυτό το Τμήμα δεν είναι πολύ δημοφιλές μεταξύ των υποψηφίων φοιτητών (14ο σε κατάταξη - Points), πράγμα που θα μπορούσε να αποδοθεί στην απόστασή του από την ηπειρωτική Ελλάδα".
Τα μέλη του Τμήματος (καθηγητές και φοιτητές -μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί) έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται και στο Ινστιτούτο Πληροφορικής, σε μεγάλα και σημαντικά ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα, αποκτώντας έτσι πολύτιμη εμπειρία, ερχόμενοι σε επαφή με τη διεθνή πρωτοπορία της τεχνολογίας, και συμβάλοντας στην τεχνολογική πρόοδο της χώρας.
Επίσης, από το 2007, το ΙΤΕ-ΙΠ χορηγεί ετησίως πέντε (5) Διακεκριμένες Προπτυχιακές Υποτροφίες «ΣΤΕΛΙΟΣ ΟΡΦΑΝΟΥΔΑΚΗΣ» στους 5 εισαγόμενους με την υψηλότερη βαθμολογία πανελληνίων εξετάσεων φοιτητές του Τμήματός μας. Η υποτροφίες αυτές, που ανέρχονται σε 600 ευρώ μηνιαίως, χορηγούνται για όλο το διάστημα των 4 ετών που διαρκούν οι προπτυχιακές σπουδές, υπό την προϋπόθεση ότι οι επιδόσεις των υπότροφων παραμένουν άριστες. Επιπλέον, από φέτος, το ΙΤΕ-ΙΠ χορηγεί τέτοιες υποτροφίες και στους 3 καλύτερους φοιτητές κάθε έτους, ανεξαρτήτως σειράς επιτυχίας στις πανελλήνιες εισαγωγικές εξετάσεις, αρκεί και αυτών η επίδοση να είναι άριστη. Οι υποτροφίες αυτές χορηγούνται στη μνήμη του Στέλιου Ορφανουδάκη, Καθηγητή στο Τμήμα μας από την πρώτη χρονιά λειτουργίας του, το 1984, ο οποίος διετέλεσε Διευθυντής του Ινστιτούτου Πληροφορικής επί μία δεκαετία (1994 - 2004), και Πρόεδρος του ΙΤΕ από το 2004 μέχρι το θάνατό του, τον Μάρτιο του 2005.
Ο ENISA (European Network and Information Security Agency - Ευρωπαϊκός Οργανισμός γιά την Ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων και Δικτύων- www.enisa.europa.eu/) είναι η υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εργάζεται γιά την εξασφάλιση ενός υψηλού και αποδοτικού επιπέδου προστασίας, ιδιωτικότητας, και ασφάλειας γιά τα πληροφοριακά συστήματα και δίκτυα (διαδίκτυο κλπ) στην Ερωπαϊκή Ένωση. Ο οργανισμός αυτός --ένας γιά ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση-- εδρευεί στην Πανεπιστημιούπολη του Ηρακλείου, στα Βασιλικά Βουτών, κοντά στο (μελλοντικό) νέο κτίριο του Τμήματος και στο ΙΤΕ. Φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι ο Οργανισμός αυτός βρέθηκε εδώ, τη στιγμή που τον διεκδικούσαν (και τον διεκδικούν ακόμα) πλήθος χωρών και πόλεων από όλη την Ευρώπη: οφείλεται στην ποιότητα του έργου στις τεχνολογίες πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών που επιτελείται εδώ στο Ηράκλειο, και είναι μάλλον περισσότερο γνωστή εκτός Ελλάδας απ' όσο εντός!... Το θέμα που απασχολεί τον ENISA --η ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων-- αποτελεί σήμερα πλέον ένα κεντρικό πρόβλημα γιά την Επιστήμη και Τεχνολογία των Υπολογιστών, και σαν τέτοιο αξίζει να ανοίξουμε εδώ μιά παρένθεση και να μιλήσουμε λίγο γιά αυτό.
Από την άποψη της ασφάλειας, η σημερινή τεχνολογία των υπολογιστών και των προγραμμάτων που τρέχουν σε αυτούς βρίσκεται περίπου στην "παιδική" της ηλικία. Σκεφτείτε π.χ. ότι το παγκόσμιο σύστημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) --ένας από τους στηλοβάτες της σύγχρονης κοινωνίας της πληροφορίας-- έχει κατασκευαστεί με τόσο αφελή τρόπο ώστε να μην πιστοποιεί την ταυτότητα του αποστολέα κάθε μηνύματος. Θυμηθείτε επίσης τις οικονομικές απάτες μέσω διαδικτύου, ή τις υποκλοπές. Αν κάναμε μιάν αναλογία με άλλες, ωριμότερες τεχνολογίες, είναι περίπου σαν να φτιάχναμε τα αυτοκίνητα και τα σπίτια μας χωρίς κλειδαριές! Μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν, οι υπολογιστές ήσαν απλώς ένα βοηθητικό εργαλείο γιά ορισμένες ειδικευμένες επιστημονικές εργασίες, ή μιά προχωρημένη γραφομηχανή. Σήμερα πλέον η τεχνολογία την οποία θα σπουδάσετε "ενηλικιώνεται": οι υπολογιστές ενσωματώνονται στην πλειοψηφία των μηχανών, και η ζωή μας εξαρτάται κρίσιμα από πολλές από αυτές (κάθε σημερινό αυτοκίνητο περιέχει δεκάδες ενσωματωμένους υπολογιστές, και ολόκληρα αεροπλάνα πετάνε επί ώρες μόνο με υπολογιστές, χωρίς πιλότους). Αυτοί οι υπολογιστές, πλέον, δεν είναι αποδεκτό να είναι ανασφαλείς. Όμως, από την θεωρία στην πράξη υπάρχει τεράστια απόσταση: τα σημερινά προγράμματα υπολογιστών είναι τεράστια, πολύπλοκα, και γεμάτα λάθη που δεν τα ξέρουμε και που εμφανίζονται υπό σπάνιους συνδυασμούς συνθηκών --ίσως τότε που έχουμε περισσότερο ανάγκη την αξιοπιστία τους· πιθανόν να συμβαίνει κάτι ανάλογο και με το υλικό των υπολογιστών. Πώς θα μπορέσουμε να εξελίξουμε την επιστήμη μας ώστε να αντιμετωπίσει το τεράστιο αυτό πρόβλημα; Η ασφάλεια των υπολογιστών και των προγραμμάτων τους είναι μιά από τις σημαντικότερες προκλήσεις γιά την σημερινή πληροφορική --αυτήν που εσείς θα αναπτύξετε, μετά από σπουδές δίπλα σε ένα από τα κομβικά σημεία της Ευρώπης στο θέμα αυτό.
Πολλή συζήτηση έχει γίνει στο παρελθόν γιά την γεωγραφική θέση του Τμήματός μας, την Κρήτη --ένα νησί, άρα με δυσκολότερη πρόσβαση σε σχέση με πολλά μέρη της χερσαίας Ελλάδας. Παρά τη δυσκολία αυτή, η Κρήτη έχει να προσφέρει πολλά και πολύτιμα: μία θερμή, φιλόξενη, και ζωντανή κοινωνία, μιά σημαντικότατη ιστορική κληρονομιά, όμορφη φύση, υπέροχο κλίμα, και τη δυνατότητα να ξεφύγει κανείς από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Αθήνας --όπου συνωστίζεται η μισή Ελλάδα-- ενώ ταυτόχρονα εργάζεται σ' ένα περιβάλον που από "περιφέρεια" (γεωγραφικά) της Ελλάδας μετατρέπεται ταχέως σε ένα από τα κέντρα --από επαγγελματική άποψη-- της Ευρώπης. Πέρα από την δραστήρια τοπική κοινωνία, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ, που προετοίμασαν το έδαφος, τον χαρακτήρα ενός από τα κέντρα της Ευρώπης σε θέματα Υπολογιστών έχει πλέον αποκτήσει η Κρήτη με την εδώ εγκατάσταση, από τον Σεπτέμβριο 2005, του ENISA.
Ευτυχώς γιά σας που μπαίνετε φέτος, το νέο κτίριο του Τμήματος, στο "campus" των Βουτών, κοντεύει να τελειώσει: όλες οι ενδείξεις λένε ότι κάπου το 2010 - 2011 είναι έτοιμο το νέο μας κτίριο! Μέχρι τότε - "Συγγνώμη" εκ μέρους της Πολιτείας, και υπομονή....
Πόση σχέση έχει ο βαθμός Πανελληνίων Εξετάσεων με τις ικανότητες που απαιτούν οι Πανεπιστημιακές Σπουδές και η Επαγγελματική Σταδιοδρομία; Στα 24 χρόνια που είμαι στο Τμήμα μας, έχοντας γνωρίσει πολλούς φοιτητές, και έχοντας κοιτάξει στατιστικές, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι τα δύο αυτά έχουν ελάχιστη σχέση μεταξύ τους, και ότι άλλοι παράγοντες επηρεάζουν πολύ περισσότερο την ποιότητα των σπουδών και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Δυστυχώς, η Ελληνική Μέση Εκπαίδευση και οι πανελλήνιες εξετάσεις έχουν καταντήσει σ' έναν αγώνα αποστήθισης, που δεν αναπτύσει την κριτική και δημιουργική σκέψη που είναι αυτά που χρειάζονται οι Πανεπιστημιακές σπουδές και ο επαγγελματίας.
Θα φέρω ένα ακραίο παράδειγμα, που είναι και χρήσιμο και διδακτικό. Στα 24 χρόνια μου εδώ, είχα την τύχη και την τιμή να συνεργαστώ στενά με πολλούς εξαιρετικούς φοιτητές μας· θα αναφέρω επώνυμα δύο μόνο από τους πολλούς γιά τους οποίους το Τμήμα μας κι εγώ είμαστε υπερήφανοι. Ο Χριστόφορος Κοζυράκης (http://csl.stanford.edu/~christos/), μετά τις σπουδές του στο Τμήμα μας, πήρε το Διδακτορικό Δίπλωμα από το U.C.Berkeley σε Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, και τώρα είναι Αναπλ. Καθηγητής στο Πανεπ. Stanford --πρόκειται γιά 2 από τα θεωρούμενα 3 καλύτερα Πανεπιστήμια στον κόσμο σε Υπολογιστές. Πιστεύω ότι είναι ένας από τους αξιολογότερους σήμερα Έλληνες αρχιτέκτονες υπολογιστών στον κόσμο --ξένοι συνάδελφοί μου τον έχουν χαρακτηρίσει σαν "superstar". Ο Στέφανος Σιδηρόπουλος (http://www.aeluros.com/team.html), μετά τις σπουδές του στο Τμήμα μας, πήρε το Διδακτορικό Δίπλωμα από το Πανεπ. Stanford, μετά εργάστηκε γιά 4 χρόνια στη σχεδίαση chips υψηλών επιδόσεων, και μετά ίδρυσε την δική του εταιρεία, Aeluros Inc., στην Καλιφόρνια (Silicon Valley) της οποίας ήταν Chief Executive & Technical Officer (CEO και CTO). Η Aeluros κατασκεύασε ένα interface chip γιά 10-Gigabit Ethernet που έχει την χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας από όλα τα ανταγωνιστικά chips, παγκοσμίως. Το 2007, η μεγάλη εταιρεία NetLogic έδωσε 77 εκατομμύρια δολλάρια γιά να αποκτήσει την Aeluros. Ο Στέφανος Σιδηρόπουλος είναι τώρα Αντι-Πρόεδρος της Netlogic, και επισκέπτης διδάσκων στο Πανεπ. Stanford. Το ενδιαφέρον είναι ότι, κοιτόντας το βαθμό εισαγωγής καθενός φοιτητή στο Τμήμα μας, δεν θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ποιοί θα ήσαν αυτοί που θα είχαν αυτές τις δύο λαμπρές σταδιοδρομίες (όπως και πλήθος άλλων ανάλογων, μεταξύ των αποφοίτων μας). Τα συμπεράσματα μπορείτε να τα βγάλετε μόνοι: ανεξαρτήτως του με τι βαθμό μπήκατε, ο κόσμος μπορεί να γίνει "δικός σας" --αν τον διεκδικήσετε με το σωστό τρόπο!...
Εάν λοιπόν όλοι οι εισερχόμενοι στο Τμήμα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν άριστες σπουδές, τις κάνουν όντως όλοι; Δυστυχώς όχι: οι άριστες σπουδές απαιτούν και πολλή και μεθοδική εργασία, και δεν είναι όλοι διατεθημένοι να υποβληθούν σε αυτή την προσπάθεια. Υπάρχουν και οι φοιτητές εκείνοι που επιδιώκουν απλώς "να πάρουν ένα χαρτί", αδιαφορώντας αν αυτό θα αντικατοπτρίζει κάτι ή όχι, είτε διότι προσβλέπουν απλώς σε μιάν εργασία σε πωλήσεις ή σε απλές εφαρμογές/προσαρμογές τεχνολογιών αγορασμένων από το εξωτερικό, ή --χειρότερα-- ακολουθώντας την παραδοσιακή ελληνική νοοτροπία του "ωχαδερφισμού", της "κουτοπονηριάς", και της κακώς εννοούμενης "δημοσιοϋπαλληλικής" νοοτροπίας (τις κατάρες δηλαδή του σύγχρονου Ελληνικού κράτους). Οι φοιτητές αυτοί πιέζουν το Τμήμα να πάρουν εύκολα "το χαρτί", όπως εύκολα θα το έπαιρναν σ' ένα άλλο, μέτριο ΑΕΙ. Η απάντηση αυτού του διδάσκοντα σε αυτούς τους φοιτητές είναι η μη γραμμική δυσκολία των θεμάτων εξέτασης: είναι εύκολο να πάρετε "ένα πέντε" --αλλά αυτό μπορεί και να σημαίνει τρομερά χαμηλό επίπεδο γνώσεων-- και είναι δυσκολότερο να πάρετε επτά (7) και πάνω --αλλά όταν το πάρετε σημαίνει ότι ξέρετε! Καθώς λοιπόν βρίσκεστε σε μιάν από τις σημαντικότερες καμπές της ζωής σας, εκμεταλλευτείτε το Τμήμα όπου μπήκατε, και πάρτε το μέλλον στα χέρια σας:
Πολλά ονόματα χρησιμοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα (και διεθνώς σ' ένα βαθμό) σχετικά με το επιστημονικό πεδίο που θα σπουδάσετε: Υπολογιστές, Πληροφορική, Ηλεκτρονικά και Υπολογιστές, Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Τηλεπικοινωνίες, Δίκτυα, και πλήθος συνδυασμών των παραπάνω. Επιπλέον, άλλα από τα συναφή Πανεπιστημιακά Τμήματα λέγονται "Μηχανικών", άλλα "Επιστήμης", άλλα "Επιστήμης και Τεχνολογίας", κ.ο.κ.
Ένα είναι σαφές: η πρώϊμη ειδίκευση σε μερικές μόνο από τις παραπάνω περιοχές δεν συμφέρει το φοιτητή, διότι του στενεύει τις επαγγελματικές προοπτικές, και του αφαιρεί τη δυνατότητα αλλαγής πεδίου εάν αργότερα το θελήσει, ή εάν αλλάξει η έμφαση των τεχνολογικών εξελίξεων προς κάποια απρόβλεπτη σήμερα κατεύθυνση. Μιά κάποια ειδίκευση στα τελευταία χρόνια των σπουδών βοηθάει στο να πιάσει κανείς την πρώτη του δουλειά, αλλά το στιβαρό και ευρύ υπόβαθρο είναι αναντικατάστατο στο να μπορεί στη συνέχεια να προσαρμόζεται όπως θελήσει ή χρειαστεί.
Όλες οι παραπάνω περιοχές --Πληροφορική, Υπολογιστές, Δίκτυα, Τηλεπικοινωνίες, και το Ηλεκτρονικό τους υπόβαθρο-- είναι αρκούντως συγγενικές ώστε να μπορεί και να πρέπει ο φοιτητής να αποκτήσει βασικές γνώσεις σε όλες τους, και αυτή τη δυνατότητα παρέχει το Τμήμα μας στους φοιτητές του, έστω και εάν το όνομα του Τμήματος, που πηγάζει από τον διεθνώς επικρατέστερο όρο Computer Science των δεκαετιών '70 και '80, δεν απαριθμεί ρητά όλες τις παραπάνω περιοχές, χάριν Λακωνικότητας.
Ακολουθώντας κυρίως το υπόδειγμα αμερικανικών και ευρωπαϊκών πανεπιστημιακών τμημάτων "Computer Science and Engineering", το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος αντιμετωπίζει την Πληροφορική ως τεχνολογική επιστήμη, το ίδιο δηλαδή που κάνουν (ή πρέπει να κάνουν) και τα Τμήματα Μηχανικών: έχοντας αυστηρά επιστημονικά θεμέλια και μεθοδολογία, αποσκοπεί στην κατασκευή μηχανών --συστημάτων υλικού και λογισμικού που καλούνται να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ανθρώπινες ανάγκες. Έτσι, καλύπτει εξ ίσου τα αντικείμενα του υλικού, του λογισμικού, των εφαρμογών της πληροφορικής, και της θεωρίας. Παράλληλα, δίνεται ισόρροπη έμφαση στη διδασκαλία της αυστηρής επιστημονικής μεθόδου και στην καλλιέργεια των ικανοτήτων σύνθεσης και της νοοτροπίας μηχανικού μέσω ειδικών εργασιών και εργαστηρίων. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει υποχρεωτική Διπλωματική Εργασία, καθώς και προαιρετική Πρακτική Άσκηση μέσω εργασίας εκτός Πανεπιστημίου. Θα εδικαιούτο λοιπόν κάλιστα το Τμήμα μας (και ίσως θα πρέπει και να το κάνει) να μετονομαστεί σε Τμήμα Μηχανικών.
Τέλος, μιάς και βρισκόμαστε σε μάθημα υλικού (hardware), ταιρίαζει να δώσω εδώ και μερικές σχετικές διευκρινίσεις. Υπήρχε παλιά στην Ελλάδα (τη δεκαετία του '80) μιά εντύπωση ότι τα Τμήματα των "Μηχανικών" Υπολογιστών ασχολούνται ιδιαίτερα με το υλικό, ενώ τα Τμήματα "Επιστήμης" ή "Πληροφορικής" ασχολούνται ιδιαίτερα με το λογισμικό (software). Σίγουρα το δικό μας Τμήμα δεν πιστεύει ούτε ακολουθεί τέτοιες ιδέες (και δεν φαίνεται και τα υπόλοιπα Ελληνικά Τμήματα να τις ασπάζονται), δεδομένου ότι η Επιστήμη των Υπολογιστών είναι ενιαία και περιλαμβάνει και τις δύο αυτές περιοχές, όπως και πολλές άλλες. Μάλιστα, το Τμήμα μας είναι ιδιαίτερα ισχυρό στην περιοχή του υλικού --ένα από τα καλύτερα της Ελλάδας, και σε αυτή την περιοχή-- με μακρά εμπειρία και παράδοση, σημαντική έρευνα διεθνώς αναγνωρισμένη, και πλούσιο και σύγχρονο σχετικό πρόγραμμα σπουδών, και έχει εκπαιδεύσει επιτυχώς σε αυτή την περιοχή πλήθος βιομηχανικών και ακαδημαϊκών στελεχών, στην Ελλάδα και διεθνώς (δείτε μερικά παραδείγματα του 2002 εδώ). Στην Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, το κατ'εξοχήν ερευνητικό πεδίο του υλικού υπολογιστών, το ΙΤΕ-ΙΠ είναι ο μοναδικός Ελληνικός οργανισμός που συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του σχετικού Ερωπαϊκού Δικτύου Αριστείας, HiPEAC European Network of Excellence - http://www.hipeac.net. Επομένως, όσοι από σας ενδιαφερθείτε γιά το hardware στα επόμενα χρόνια, μη διστάσετε να πάρετε τα σχετικά μαθήματα στο Τμήμα μας. Οι επαγγελματικές προοπτικές, στην Ελλάδα όπως και αλλού, είναι λαμπρές και στο υλικό, όπως και στους υπόλοιπους τομείς των υπολογιστών.
Σ' αυτή τη σημαντική καμπή που βρίσκεστε σήμερα, λοιπόν,
μπείτε μ' ενθουσιασμό στο συναρπαστικό κόσμο που ανοίγεται μπροστά σας,
χαρείτε την κατανόηση και τη δημιουργικότητα που σας προσφέρει,
και εργαστείτε σοβαρά και μεθοδικά
γιά να πάρετε τα εφόδια που σας δίνονται.
Εμείς είμαστε εδώ γιά να σας βοηθήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε.
Καλωσορίσατε!
Μανόλης Κατεβαίνης,
Καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστημίου Κρήτης
http://www.ics.forth.gr/~kateveni/, Σεπτέμβριος 2009
Up to the Home Page of CS-120
|
© copyright
University of Crete, Greece.
last updated: 20 Sep. 2009, by M. Katevenis. |